Da Reforma constitucional imposta e os Plans de Aforro á forza ao recorte sanitario
A reforma constitucional ditada polos “mercados”, é dicir, o capitalismo, e posta en marcha tras pedir os avais políticos correspondentes aos empresarios e ás cúpulas dos sindicatos maioritarios, supuxo un paso adiante na estratexia da burguesía para desmantelar o Estado do Benestar, destruíndo, baixo a escusa da crise económica e a falacia da débeda “soberana” e o “axuste presupostario”, as conquistas sociais logradas no século XX. De que soberanía estamos a falar, da dos capitalistas e os sectores máis ricos ou da do pobo e a clase traballadora, que somos a inmensa maioría da sociedade?
Os dirixentes socialdemócratas do PSOE, pensan, como o PP, que este recorte estimulará a economía, cando abonda mirar a Grecia, Irlanda ou Portugal para ver que sucederá xusto o contrario, como sinalaron mesmo diversos economistas que seguen botando de menos a Keynes e a intervención directa do Estado na economía baixo a tutela, por suposto, dos propios mercados. Mesmo algúns chegaron a afirmar, como Felipe González, que as emendas introducidas por proposta de Rubalcaba matizaban as excesivas esixencias dos mercados e que permitirán un déficit do 0,4%. Pero, como sinala Vicenç Navarro. “En realidade, nos últimos 20 anos […] nin a zona euro, nin a OCDE no seu conxunto tiveron un déficit estrutural inferior ao 0,4% nin un só ano. Alemaña conseguiuno só un ano, EUA, tres anos, Reino Unido, catro, e España, tamén catro, a costa, por certo, de ter o gasto público por habitante máis baixo da UE-15.[…] En España, [os] ingresos [procedentes da recadación fiscal] representan só un 32% do PIB, mentres que en Suecia son un 52%. En realidade, se España tivese a política fiscal de Suecia, o seu Estado ingresaría 200.000 millóns de euros máis, cantidade abondo para eliminar o déficit do Estado e corrixir o enorme déficit de gasto público social de España”1. Descartada unha suba de impostos aos ricos tras o suicidio electoral e politicamente correcto do PSOE, tamén parece descartado un aumento da presión fiscal. Os impostos ás rendas superiores a 300.000 euros reducíronse un 37% entre 1993 e 2008 (o PP gobernou entre 1996 e 2004) e as inferiores soamente un 1,7%. Isto sucedeu baixo a chantaxe e a bota do Tratado de Maastricht. No devandito período aumentaron as diferenzas no déficit do gasto social na UE-15, que foi maior en 2007 que en 1993.
A redución do gasto público en sanidade que introduce a reforma constitucional aprobada ás costas da vontade popular, supón un recorte duns 70.000 millóns de euros ao ano de aquí ao 2020, dos que a maior parte procederá, sen dúbida, do gasto público sanitario (300.000 millóns de â?¬ en 2011). Sen dúbida, o goberno do PP endurecerá aínda máis os ataques contra a clase traballadora en xeral e os empregados públicos en particular. Este machadazo presupostario supón unha redución do 25% dos gastos sociais nun país que xa ten o gasto público social máis baixo da Europa dos 15.
Antes do cataclismo electoral do PSOE, o goberno de Zapateiro, por proposta de CiU, e para compensala polo seu voto a favor da contrarreforma das pensións, aprobou no mes de xullo o traspaso do patrimonio sanitario e sociosanitario (propiedade da Seguridade Social) ás CC.AA. A riqueza creada polos traballadores pasou así dun plumazo ao xestor correspondente, paralelamente á privatización das Caixas de Aforro, outro atraco a man armada ao conxunto da clase traballadora.
A folla de ruta de Cospedal
Tras a derrota electoral do PSOE en Castela-A Mancha, Cospedal non tardou moito en presentar as súas alternativas, que ademais supoñen un anticipo das que fará o PP tras as eleccións. En agosto anunciaba un Plan de Garantías de Servizos Básicos (léase mínimos) para aforrar 1.815 millóns de euros entre 2011 e 2012, o cal supón unha redución do 20% do presuposto rexional. Para “estimular a economía”, Cospedal vai provocar directamente unha redución do PIB de Castela-A Mancha en 2012 maior do 1%, segundo estimacións de CCOO. Diversas fontes sinalan que se perderán uns 25.000 empregos (15.000 no sector público e 10.000 inducidos no sector privado).
A parte do león do aforro lévalla o aforro sanitario, uns 400 millóns de euros, baixo o nome de “racionalización das infraestruturas e instalacións sanitarias”. Isto significa que algúns centros se venderán e logo se alugarán para o seu uso, sen que se detallase a letra pequena. Formúlase o arrendamento e o posterior dereito a recompra dos edificios da Consellaría de Sanidade (tamén hospitais ou partes deles?), o cal supón o risco de que o inmoble se venda por un prezo máis baixo e logo se alugue ou se recompre máis caro. Ademais, as vendas poderían realizarse non mediante concurso público, senón por procedemento negociado privado.
En custos de persoal preténdense aforrar 319 millóns, mediante a supresión do 40% dos postos de traballo eventuais, dos que a maior parte serán do Servizo de Saúde (Sescam). Xa se están a substituír os contratos de interinidade por contratos temporais de duración indeterminada, seguen o modelo do seu colega Aguirre en Madrid, e intensifican a política, xa iniciada polo PSOE rexional, de non cubrir permisos ou baixas laborais. Conxelouse “temporalmente” a oferta pública de emprego para 2012 (6 millóns de aforro). En caso do absentismo laboral, substitúese o pagamento de horas extras por tempo de descanso (aforro de 46 millóns). Tamén se suspenden a obra nova e infraestruturas (247 millóns), entre eles as ampliacións dos hospitais de Toledo e Guadalajara.
Entre o copago e o ataque aos empregados públicos
Aínda que os dirixentes do PP repiten unha e outra vez a cantilena de non estar a favor do copagamento sanitario, a realidade é que a burguesía se encontra profundamente dividida ante o temor de contestación social. CiU, adiantándose ao PP, anunciou que introducirá un método disuasorio (para as rendas máis débiles, por suposto), o chamado “tícket moderador”, unha versión do copago.
Non obstante, o máis probable é que o PP primeiro promova modificacións lexislativas para reducir o gasto sanitario público (que non o total, que aumentará), do que a maior parte corresponderá a gastos de persoal. Neste sentido, unha das primeiras medidas podería ser o aumento da xornada laboral a 37,5 horas semanais (co horizonte das 40). Esta medida supoñería unha redución progresiva das plantillas de ata un 14%. A esta medida engadiríanse sucesivas conxelacións salariais e reducións da parte variable do salario e/ou das pagas extras. Tampouco podemos descartar modificacións de diversas leis (Sanidade, Estatuto-Marco, Estatuto Básico dos Empregados Públicos).
En segundo lugar, seguindo os modelos xa ensaiados en Valencia e Madrid, tratarán de impulsar as chamadas Iniciativas de Financiamento Privado (IFP), que supoñen privatizar directamente a xestión e parte das plantillas. Tamén, aproveitando as xa non tan novas formas de xestión (1997), e en sintonía co anterior, impulsarán a fragmentación e/ou venda de diversos servizos sanitarios públicos, como está a facer CiU en Catalunya. Debemos recordar que como resultado da presión derivada das mobilizacións e da presentación de máis de 400.000 firmas no Congreso dos Deputados esixindo a derrogación da devandita Lei, o 24 novembro de 2009 o Pleno do Congreso dos Deputados aprobou a proposta de IU de “toma en consideración da proposta de reforma da Lei 15/1997 Sobre habilitación de novas formas de xestión do Sistema Nacional de Saúde”, cos votos favorables do PSOE. Este partido pretendía aparecer ante a opinión pública distanciado do PP neste asunto, dando a impresión de que ía modificar a lei para limitar a participación das empresas privadas na sanidade pública. A realidade foi que o PSOE se dedicou durante estes dous últimos anos a ampliar unha e outra vez o prazo para alongar o proceso, afianzando os mecanismos que están a converter o Sistema Nacional de Saúde nun substancioso mercado. Unha vez feito o traballo sucio, o PSOE deixou o camiño libre para que o PP e os empresarios se lancen ao negocio sen disimulos. É dicir, afondaranse os procesos de externalización de servizos (contratación e subcontratación).
En terceiro lugar, e aquí podemos falar de pagamento, non de copagamento, Rajoy xa adiantou que se vai elaborar un catálogo de servizos sanitarios básicos. Loxicamente, se algun Servicio de Saúde quere ofertar outros servizos, farao mediante o pagamento directo.
Entre outras medidas, tampouco podemos descartar modificacións laborais no sentido de potenciar as mutuas privadas de asistencia sanitaria, xa sexa referente á Atención Primaria como á Especializada. Outras medidas poderían afectar ao aumento da porcentaxe aboada directamente ao adquirir medicamentos ou produtos sanitarios nas farmacias. Recordemos que os activos fertilizan o 40% (agás nos mediamentos “subvencionados”) e os pensionistas están exentos de pagamento directo.
Cara a unha maior confrontación de clases
Alentados polo xiro electoral, consecuencia directa do naufraxio socialdemócrata, o PP non pode permitirse demasiado tempo en ensinar as súas cartas, o cal augura un aumento da polarizaciòn política e, con case total seguridade, unha progresiva desafección de diversos sectores sociais que esperan algún milagre de Rajoy (traballadores atrasados, parados, autónomos, pequenos comerciantes e empresarios, agricultores e gandeiros…).
Como vimos fronte aos recortes, a única alternativa é a loita. Tanto nas mobilizacións masivas en Catalunya contra os recortes sanitarios de CiU coma na loita de profesores e estudantes se non conseguiron os seus obxectivos, foi porque os sindicatos maioritarios non estiveron á altura das circunstancias, dividindo as loitas por sectores e territorialmente en vez de unificalas.
Se queremos deter a ofensiva da burguesía é tan inevitable loitar como necesaria a confluencia dos numerosos sectores en loita. A convocatoria dunha Folga Xeral faise máis necesaria cada día que pasa, porque a clase traballadora se vai enfrontar a unha ofensiva sen precedentes na historia “democrática” do noso país.
1 Vicenç Navarro
Kaos
